Egzama Nedir?
Egzama, cildin iltihaplanmasına ve tahriş olmasına neden olan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Tıbbi adıyla “dermatit” olarak bilinen bu hastalık, kaşıntı, kızarıklık, kuruluk ve kabarcıklarla kendini gösterir. Egzama, ciltteki bariyerin zayıflamasıyla ortaya çıkar ve bu durum cildin dış etkilere daha hassas hale gelmesine neden olur. Egzamanın birçok farklı türü vardır ve her biri farklı belirtilerle seyreder. Bu yazıda egzamanın türleri, nedenleri ve tedavi yöntemleri üzerine kapsamlı bir rehber bulacaksınız.
Egzamanın Nedenleri
Egzamanın kesin nedeni tam olarak bilinmese de, genetik yatkınlık, bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi ve çevresel faktörler bu rahatsızlığın ortaya çıkmasında önemli rol oynar. Bazı kişilerde egzama belirli tetikleyicilere maruz kaldıklarında alevlenir. Bu tetikleyiciler arasında soğuk hava, kimyasal maddeler, bazı deterjanlar, stres ve alerjenler bulunur. Ayrıca, aşırı hijyen uygulamaları cildin doğal savunma mekanizmasını bozarak egzamanın gelişmesine katkıda bulunabilir.
Strese Bağlı Egzama Belirtileri
Stres, egzama ataklarını tetikleyen en önemli faktörlerden biridir. Vücudun stres altındayken salgıladığı hormonlar, ciltteki iltihaplanmayı artırarak egzamanın daha da kötüleşmesine neden olur. Strese bağlı egzamanın belirtileri şunlardır:
- Kızarıklık ve şişlik
- Yoğun kaşıntı
- Ciltte kabuklanma ve kuruluk
- Bazı durumlarda cildin su toplaması
Bu tür egzama genellikle stresli dönemlerde ortaya çıkar ve ciltteki semptomlar geçici olabilir. Stresi azaltmak için yoga, meditasyon gibi gevşeme tekniklerini kullanmak ve düzenli uyku, sağlıklı beslenme gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak önemlidir.
Kuru Egzama (Asteatotik Egzama)
Kuru egzama, cildin kuruması ve pul pul dökülmesiyle karakterize edilen bir egzama türüdür. En sık soğuk kış aylarında veya düşük nemli ortamlarda görülür. Cildin doğal nem bariyerinin bozulmasıyla ortaya çıkar ve genellikle eller, bacaklar ve yüz gibi açıkta kalan bölgelerde görülür. Belirtileri şunlardır:
- Cildin pürüzlü ve çatlamış görünümü
- Şiddetli kuruluk
- Kaşıntı ve tahriş
- İnce pullar şeklinde dökülme
Kuru egzamanın tedavisinde, cildin nemini korumak en önemli adımdır. Düzenli olarak nemlendirici kullanmak, özellikle duş sonrasında, cildin bariyer fonksiyonunu destekler. Bunun yanı sıra, uzun ve sıcak suyla duş almaktan kaçınmak da önemlidir.
Elde Egzama Belirtileri
Elde egzama, özellikle ellerin sık sık suya veya kimyasallara maruz kaldığı durumlarda ortaya çıkan bir cilt rahatsızlığıdır. Kuaförler, temizlik çalışanları veya sağlık personeli gibi işlerde çalışan kişilerde daha sık görülür. Elde egzamanın belirtileri şunlardır:
- Kızarıklık ve kabuklanma
- Yoğun kaşıntı
- Ciltte çatlaklar ve sertleşme
- Kabarcıkların oluşması ve su toplaması
Elde egzamanın tedavisinde elleri korumak önemlidir. Eldiven kullanmak, cildi tahriş edici maddelerden uzak tutar ve nemlendirici kremlerle elleri sık sık nemlendirmek, cilt bariyerini güçlendirmeye yardımcı olur.
Bacakta Egzama Belirtileri
Bacakta görülen egzama genellikle “varisli egzama” olarak bilinen bir durumdur. Dolaşım problemleri ve varisli damarlara bağlı olarak ortaya çıkan bu egzama türü, bacaklarda özellikle alt bölgelerde görülür. Bacakta egzamanın belirtileri şunlardır:
- Kızarıklık ve şişlik
- Cildin pullanması ve kuruması
- Yaraların geç iyileşmesi
- Deride kahverengi lekeler
Varisli egzamada, dolaşımın düzenlenmesi ve bacakların yüksekte tutulması semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca doktor kontrolünde uygun kremler ve ilaçlar kullanılabilir.
Alerjik Egzama (Atopik Dermatit)
Alerjik egzama, bağışıklık sisteminin bazı maddelere aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar. Polen, toz, evcil hayvan tüyü veya bazı gıdalar gibi alerjenler, egzamanın alevlenmesine neden olabilir. Belirtileri şunlardır:
- Yoğun kaşıntı ve kızarıklık
- Ciltte kabarcıklar ve su toplaması
- Kuruluk ve pullanma
- Ciltte kalınlaşma ve sertleşme
Alerjik egzamanın tedavisinde alerjenlerden kaçınmak ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmak etkili olabilir. Ayrıca, nemlendirici kremler ve anti-inflamatuar ilaçlar da kullanılabilir.
Sulu Egzama (Dishidrotik Egzama)
Sulu egzama, ciltte küçük kabarcıklar ve sıvı dolu lezyonlarla kendini gösteren bir egzama türüdür. Genellikle ellerde ve ayaklarda görülür. Belirtileri şunlardır:
- Küçük, sıvı dolu kabarcıklar
- Kaşıntı ve yanma hissi
- Ciltte çatlaklar ve kuruluk
- Enfeksiyon riski
Sulu egzamanın tedavisinde enfeksiyon riskine karşı dikkatli olmak önemlidir. Doktorlar genellikle kortikosteroid kremler ve antibiyotikler reçete eder.
Egzama Nasıl Geçer?
Egzamanın tedavisi genellikle belirtileri hafifletmeye ve cilt bariyerini korumaya yöneliktir. İşte egzamanın tedavi yöntemleri:
- Topikal Steroidler: Kaşıntıyı ve iltihabı azaltmak için kullanılan kremler.
- Nemlendiriciler: Cildin nem dengesini sağlamak için düzenli olarak kullanılmalıdır.
- Antihistaminikler: Kaşıntıyı kontrol altına almak için kullanılır.
- Doğal Çözümler: Aloe vera, hindistancevizi yağı ve zeytinyağı gibi doğal ürünler, cildin nem dengesini korur.
- Işık Tedavisi (Fototerapi): Cilt üzerindeki iltihaplanmayı azaltmak için UV ışığı kullanılır.
Egzamadan tamamen kurtulmak zor olabilir, ancak yukarıdaki tedavi yöntemleri ile semptomlar önemli ölçüde hafifletilebilir ve cilt sağlığı korunabilir.
Egzamanın Önlenmesi
Egzama ataklarını önlemek için dikkat edilmesi gereken bazı temel noktalar vardır:
- Cildi nemli tutmak: Günlük olarak kaliteli nemlendiriciler kullanmak cildi korur.
- Tahriş edici maddelerden kaçınmak: Parfüm, sabun veya deterjan gibi ciltte tahrişe neden olabilecek ürünlerden uzak durulmalıdır.
- Düzenli stres yönetimi: Stres, egzamanın kötüleşmesine neden olabileceği için stres yönetimi önemlidir.
Son Günlerde Neden Atış Gösterdi ?
1. Mevsimsel Değişiklikler:
- Hava sıcaklıklarının düşmesi veya nem seviyelerindeki dalgalanmalar, cilt kuruluğuna ve egzama alevlenmelerine yol açabilir. Kış aylarında soğuk ve kuru hava cildi tahriş ederken, yaz aylarında terleme egzamanın kötüleşmesine neden olabilir.
2. Stres Seviyesinin Artması:
- Günlük hayatın getirdiği stres, egzama semptomlarını kötüleştirebilir. Son dönemde iş, aile, pandemi sonrası toparlanma veya sosyal baskılarla artan stres, egzama alevlenmelerini tetiklemiş olabilir.
3. Alerjenlere Maruziyet:
- Polen, toz, evcil hayvan tüyü veya kimyasal maddeler gibi alerjenlere daha fazla maruz kalma egzama ataklarını artırabilir. Mevsimsel alerjiler bu dönemde yoğunlaşmış olabilir.
4. Cilt Bakım Ürünleri ve Kimyasal Tahriş:
- Son zamanlarda kullanılan yeni sabunlar, deterjanlar veya parfümler ciltte tahrişe yol açabilir. Kimyasal maddeler cildin doğal bariyerini zayıflatarak egzamanın ortaya çıkmasına neden olabilir.
5. Bağışıklık Sistemi Zayıflaması:
- Kötü beslenme, yetersiz uyku veya aşırı stres bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Zayıflamış bir bağışıklık sistemi, cildin inflamasyona daha açık hale gelmesine neden olur.
Bu faktörler, egzamanın son zamanlarda daha yaygın hale gelmesine katkıda bulunmuş olabilir. Hastalıkları ciddiye almalı önlemlerimizi almalıyız
[…] ve böbrek fonksiyonlarında bozulma riski bulunmaktadır. Herhangi bir yan etki görüldüğünde doktor ile iletişime geçmek […]